دوره 16، شماره 2 - ( دوره 16، شماره 2 1399 )
جلد 16 شماره 2 صفحات 133-122 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Hadian M, Tajvar M, Yekani Nejad M, Arab M. Inequality-Adjusted Human Development Index as an Important Predictor of Deaths Caused by Non-Communicable Diseases in the World and Iran: An Ecological Study. irje 2020; 16 (2) :122-133
URL: http://irje.tums.ac.ir/article-1-6590-fa.html
URL: http://irje.tums.ac.ir/article-1-6590-fa.html
هادیان معین، تاجور مریم، یکانی نژاد میرسعید، عرب محمد. شاخص توسعه انسانی تعدیل یافته بر اساس نابرابری، پیش‌گویی کننده مهم مرگ‌های ناشی از بیماری‌های غیرواگیر در جهان و ایران: مطالعه اکولوژیک. مجله اپیدمیولوژی ایران. 1399; 16 (2) :122-133
معین هادیان* 
1، مریم تاجور2 ، میرسعید یکانی نژاد3 ، محمد عرب4
1، مریم تاجور2 ، میرسعید یکانی نژاد3 ، محمد عرب4
1- کارشناسی ارشد مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
2- استادیار گروه علوم مدیریت و اقتصاد سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
3- دانشیار گروه اپیدمیولوژی و آمار زیستی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
4- استاد گروه علوم مدیریت و اقتصاد سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
2- استادیار گروه علوم مدیریت و اقتصاد سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
3- دانشیار گروه اپیدمیولوژی و آمار زیستی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
4- استاد گروه علوم مدیریت و اقتصاد سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
چکیده: (2558 مشاهده)
مقدمه و اهداف: هدف اصلی این مطالعه، بررسی توان پیشبینی کنندگی شاخص توسعه انسانی تعدیل‌یافته براساس نابرابری(IHDI) در مقایسه با شاخص توسعه انسانی (HDI)، در خصوص سهم مرگ‌های ناشی از بیماری‌های غیرواگیر(NCD) در بین تمامی مرگ‌ها، در جهان و ایران است.
روش کار: داده‌های این مطالعه اکولوژیک، از گزارش‌های برنامه توسعه انسانی سازمان ملل متحد و سازمان جهانی بهداشت استخراج شده و مربوط به سال 2015 هستند. برای بررسی هم‌بستگی بین HDI و IHDI با سهم مرگ‌های ناشی از NCDها، از آزمون هم‌بستگی پیرسون و برای تعیین تاثیر آن‌ها بر متغیر وابسته، از مدل‌های رگرسیون خطی استفاده شد.
یافته‌ها: در سطح معناداری 01/0P<، متغیر وابسته، هم‌بستگی مثبت و بسیار قوی‌ای با هر یک از شاخص‌‌های 892/0=HDI و 899/0=IHDI نشان دادند. رگرسیون خطی ساده نشان داد که HDI به تنهایی، متغیر وابسته را به‌خوبی پیشبینی می‌کند (794/0Adj. R2= و 001/0P<)، اما در مدل رگرسیونی خطی چند متغیره، هنگامی‌که IHDI به همراه HDI وارد مدل شدند، IHDI توانست متغیر وابسته را به‌خوبی پیشبینی نماید (809/0Adj. R2= و 001/0=P)، درحالی‌که رابطه HDI و متغیر وابسته دیگر معنی‌دار نبود.
نتیجه‌گیری: با وجودی که HDI، پیش‌گویی‌کننده مهمی از وضعیت NCDها است، اما در حضور IHDI تأثیر خود را از دست می‌دهد. بنابراین IHDI که تأثیر نابرابری‌ها بر توسعه انسانی را در دل خود دارد، علاوه بر HDI، می‌تواند اطلاعات‌دهنده بسیار خوبی در خصوص وضعیت مرگ‌های ناشی از NCDها باشد.
روش کار: داده‌های این مطالعه اکولوژیک، از گزارش‌های برنامه توسعه انسانی سازمان ملل متحد و سازمان جهانی بهداشت استخراج شده و مربوط به سال 2015 هستند. برای بررسی هم‌بستگی بین HDI و IHDI با سهم مرگ‌های ناشی از NCDها، از آزمون هم‌بستگی پیرسون و برای تعیین تاثیر آن‌ها بر متغیر وابسته، از مدل‌های رگرسیون خطی استفاده شد.
یافته‌ها: در سطح معناداری 01/0P<، متغیر وابسته، هم‌بستگی مثبت و بسیار قوی‌ای با هر یک از شاخص‌‌های 892/0=HDI و 899/0=IHDI نشان دادند. رگرسیون خطی ساده نشان داد که HDI به تنهایی، متغیر وابسته را به‌خوبی پیشبینی می‌کند (794/0Adj. R2= و 001/0P<)، اما در مدل رگرسیونی خطی چند متغیره، هنگامی‌که IHDI به همراه HDI وارد مدل شدند، IHDI توانست متغیر وابسته را به‌خوبی پیشبینی نماید (809/0Adj. R2= و 001/0=P)، درحالی‌که رابطه HDI و متغیر وابسته دیگر معنی‌دار نبود.
نتیجه‌گیری: با وجودی که HDI، پیش‌گویی‌کننده مهمی از وضعیت NCDها است، اما در حضور IHDI تأثیر خود را از دست می‌دهد. بنابراین IHDI که تأثیر نابرابری‌ها بر توسعه انسانی را در دل خود دارد، علاوه بر HDI، می‌تواند اطلاعات‌دهنده بسیار خوبی در خصوص وضعیت مرگ‌های ناشی از NCDها باشد.
واژه‌های کلیدی: شاخص توسعه انسانی، شاخص توسعه انسانی تعدیل یافته براساس نابرابری، بیماری‌های غیرواگیر، مطالعه اکولوژیک، ایران و جهان
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
اپیدمیولوژی
دریافت: 1399/6/30 | پذیرش: 1399/6/10 | انتشار: 1399/6/10
دریافت: 1399/6/30 | پذیرش: 1399/6/10 | انتشار: 1399/6/10
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
