مجله تخصصی

مقدمه و اهداف: لیشمانیوز (سالک)، بیماری پوستی ایجاد شده به وسیله انواع مختلف از تک‌یاخته لیشمانیاست که هر نوع آن در منطقه جغرافیایی خاصی دیده می‌شود. این پژوهش به منظور بررسی نقش شرایط اقلیمی بر شیوع بیماری سالک در شهرستان سبزوار در طی سال‌های ۸۸-۱۳۸۲ انجام شده است.

روش کار: داده‌های هواشناسی به صورت روزانه (حداقل، حداکثر و میانگین درجه حرارت، ساعات آفتابی، بارش و رطوبت نسبی) و اطلاعات مربوط به میزان شیوع سالک در سطح شهرستان در دوره مذکور، تهیه و از طریق روش همبستگی پیرسون، تأخیر زمانی و سری‌های زمانی تجزیه و تحلیل شده است.

نتایج: حداکثر بروز بیماری در شش ماه دوم سال به ویژه در فصل پاییز و در گروه سنی ۲۰-۱۰ سال اتفاق می‌افتد. هم‌چنین بیش‌ترین موارد بروز در بین زنان و از نوع سالک مرطوب (روستایی) می‌باشد. علاوه بر این، هم‌بستگی مثبت ضعیف بین رطوبت نسبی و بارش و نیز هم‌بستگی معکوس ضعیف بین ساعات آفتابی و درجه حرارت با بیماری مشهود است. البته قابل ذکر است که با بررسی تأخیر زمانی
(۲،۱ و ۳ ماهه)، میزان همبستگی‌ها با سطح اطمینان ۹۵ درصد افزایش یافته است. به طوری که هم‌بستگی با تأخیر زمانی ۳ ماهه بین رطوبت نسبی و بارش با بروز و شیوع بیماری مثبت و قوی (به ترتیب ۸۲/۰=r، ‌۰۰۶/۰=P‌ و ‌۸۸/۰=r‌، ۰۰۲/۰=P) و نیز همبستگی بین درجه حرارت و ساعات آفتابی با بیماری، معکوس و قوی (به ترتیب ۸۰/۰-=r، ‌۰۱/۰=P‌ و ‌۷۷/۰-=r، ‌۰۱/۰=P) می‌باشد.

نتیجه‏گیری: با توجه به وجود ارتباط بین عوامل اقلیمی با لیشمانیوز جلدی (سالک) در مناطق کویری توصیه می‌شود اقدامات لازم برای کنترل و شناسایی عوامل اقلیمی مساعد کننده رخداد بیماری صورت گیرد.